Wspólne głośne czytanie i technika suflera (podpowiedzi głosowych) są dwoma skutecznymi metodami, które stosuję w procesie terapii mowy osób w spektrum autyzmu z apraksją tzn. ruchowym mechanizmem zakłócającym. Apraksja mowy to zaburzenie zdolności planowania i realizacji ruchów artykulacyjnych oraz inicjowania wypowiedzi, wynikające przeważnie z zakłóceń motorycznych, nie poznawczych.
Wspólne głośne czytanie polega na tym, że terapeuta i pacjent czytają razem tekst lub zestaw słów jednocześnie śledząc wzrokiem czytane zdania. Zachęcamy pacjenta do wykonywania ruchów artykulacyjnych razem z terapeutą oraz do śledzenia tekstu wzrokiem, co może pomóc w uaktywnieniu obszarów mózgu odpowiedzialnych za mowę. Ta synchronizacja ruchów ma na celu poprawienie zdolności pacjenta do wywoływania sekwencji dźwięków i sylab w sposób płynny.
Podczas wspólnego czytania zarówno pacjent, jak i terapeuta angażują obszary mózgu odpowiedzialne za rozpoznawanie i generowanie mowy. Wspólne wykonanie ruchów artykulacyjnych, może pomóc w aktywacji obszarów kory motorycznej i przedruchowej. Poprzez regularne ćwiczenia, neurony w tych obszarach są stymulowane i zwiększają swoją zdolność do synchronizacji i koordynacji ruchów narządów mowy.
Dodatkowo śledzenie wzrokiem tekstu podczas czytania na głos, dzięki integracji wzrokowo-słuchowej, działa jak wizualny wskaźnik, który pomaga pacjentowi w planowaniu i realizacji następujących po sobie ciągów głosek, sylab, słów. Patrzenie na wyrazy i ich kolejność może ułatwić aktywację odpowiednich sekwencji artykulacyjnych, co prowadzi do płynniejszego i bardziej precyzyjnego wypowiadania dźwięków.
Podczas głośnego czytania, osoba z apraksją może jednocześnie odczytywać tekst wzrokowo, obserwować ruchy narządów mowy wykonywane przez terapeutę, słuchać głosu własnego oraz terapeuty, co pozwala na integrację informacji wzrokowych, słuchowych i ruchowych, która może pomóc w budowaniu nowych połączeń neuronalnych odpowiedzialnych za zdolność do kontroli i koordynacji mowy. Długoterminowe i regularne wykonywanie celowych ruchów podczas czytania może zbudować nowe połączenia neuronalne i przynieść zaskakujące efekty.
Sufler głosowy to technika, w której terapeuta zaczyna wypowiadać słowo, ale robi pauzę pozwalając pacjentowi dokończyć wypowiedź. To pomaga pacjentowi w uchwyceniu początku słowa i kontynuowaniu mowy we właściwy sposób. Ta technika jest szczególnie użyteczna, gdy pacjent ma trudności z inicjowaniem mowy lub gdy występują zaburzenia kolejności następujących po sobie składników.
Technika suflera głosowego angażuje podobne obszary mózgu jak wspólne czytanie, ale skupia się bardziej na inicjowaniu mowy. Pacjent może mieć trudności w rozpoczęciu wymawiania słów lub fraz, ale dzięki wsparciu terapeuty, który inicjuje początek wypowiedzi, neurony w obszarze kory przedruchowej są stymulowane do reakcji i kontynuowania wypowiedzi. To połączenie wzrokowo-słuchowej informacji oraz aktywnego udziału w mowie wzmacnia połączenia między obszarami mózgu, które są odpowiedzialne za mowę.
Podsumowując, synchronizacja i współpraca podczas wspólnego głośnego czytania angażuje pacjenta do aktywnego uczestnictwa w procesie mówienia razem z terapeutą. Współpraca ta wzmacnia połączenia między obszarami mózgu odpowiedzialnymi za mowę takie jak kora przedruchowa i kora motoryczna. Mózg jest neuroplastyczny tzn. zdolny do reorganizacji swojej struktury i funkcji w odpowiedzi na doświadczenia i trening. Regularne ćwiczenia, mogą stymulować tworzenie nowych połączeń neuronowych i reorganizację mózgu w taki sposób, który wspomaga poprawę kontroli mowy. Ważne jest jednak, aby pamiętać, że każdy pacjent jest inny, więc indywidualne podejście terapeutyczne jest kluczowe dla osiągnięcia optymalnych efektów.
