Neurodegeneracja
Choroby neurodegeneracyjne to ogólny termin określający zespół chorób uszkadzających neurony w ludzkim mózgu.
Należą do nich m.in.:
- choroba Alzheimera (AD) oraz inne rodzaje demencji;
- choroba Parkinsona (PD) oraz inne zaburzenia powiązane z tą chorobą;
- stwardnienie zanikowe boczne (SLA)
- stwardnienie rozsiane
- choroba prionowa;
- choroba Huntingtona (HD);
- ataksja rdzeniowo-móżdżkowa (SCA);
- rdzeniowy zanik mięśni (SMA).
Diagnoza w zaburzeniach neurodegeneracyjnych: (min. 2 spotkania)
Proces badania i określanie typu zaburzenia jest złożony i skłąda się z kilku etapów m.in.:
- oceny dokumentacji medycznej,
- wywiadu z bliskimi,
- obserwacji pacjenta,
- badań testowych, dzięki którym trafnie można określić istotę i mechanizm zaburzenia
Badania testowe obejmują m.in.:
- badanie sprawności narządów artykulacyjnych
- badanie nazywania,
- badanie powtarzania (samogłosek, spółgłosek, sylab, słów, a nawet słów pozbawionych sensu),
- badanie mowy opisowej (np. opisywanie obrazka, zdjęcia),
- badanie mowy dialogowej (rozmowa z pacjentem na temat jego samopoczucia, miejsca pracy, zawodu, zainteresowań),
- zautomatyzowane ciągi słowne (wymienianie dni tygodnia, miesięcy, liczenie od 1 do 10, recytacja wiersza),
- badanie czytania,
- badanie pisania,
- badanie liczenia,
- badanie pamięci,
- badanie orientacji przestrzennej,
- badanie praksji (wykonywanie celowych ruchów, np. zapinanie guzików, wiązanie sznurówek, ułożenie kończyn według polecenia (np. zrobienie tak zwanej figi).
Terapia w zaburzeniach neurodegeneracyjnych:
Nie ma jednego uniwersalnego programu terapii. Wszystko zależy od tego, z jakim zaburzeniem mamy do czynienia. Co sprawia choremu największe trudności – rozumienie, mówienie, koordynacja narządów mowy, pamięć?
Główne filary prowadzonej przeze mnie terapii w zaburzeniach neurodegeneracyjnych to:
- trafna diagnoza i określenie typu zaburzenia – określenie mechanizmu zakłócającego
- metody pracy dostosowane do mechanizmu zaburzenia nie do objawu
- nastawienie na przełamanie mechanizmu zakłócającego
- bazowanie na neuroplastyczności mózgu i zachowanych umiejętnościach pacjenta
- pragmatyzm – budowanie skuteczności komunikacyjnej, usprawnianie komunikowania się przez dostępne kanały komunikacji
- budowanie relacji i motywacji
- dostosowanie materiału do zainteresowań pacjenta
- różnorodność form terapii – wyeliminowanie monotonii
- dostosowanie tempa pracy i typu ćwiczeń do możliwości i osobowości pacjenta
- plan terapii zgodny z obowiązującymi standardami logopedycznymi
