Stawiając granice kieruj się przede wszystkim miłością, empatią i zrozumieniem. Pamiętaj, że dzieci, zwłaszcza te w spektrum autyzmu, mają swoje unikalne potrzeby, zdolności i wyzwania. Staraj się zrozumieć perspektywę dziecka i postrzegać świat z jego punktu widzenia. To pozwoli ci lepiej rozpoznać jego potrzeby i dostosować do nich swoje granice. Niezastąpiona Kate Wilde w swojej „Logice autyzmu” podpowiada nam jak to zrobić z miłością i skutecznie.
A zatem, staraj się stworzyć jak najmniej granic! Pamiętaj, że oddawanie kontroli dziecku stanowi fundament do zbudowania z nim silnej relacji i zaufania. Rozważ każdą granicę, którą chcesz postawić i zastanów się czy jej postawienie jest faktycznie ważniejsze od oddania kontroli dziecku i czy na pewno sprzyja jego zdrowiu i bezpieczeństwu.
Stawiaj tylko 4 rodzaje granic:
- Granice dotyczące bezpieczeństwa:
To najważniejsze granice, które są niezbędne dla ochrony zdrowia i życia dziecka. Stawiamy je wokół wszystkiego, co może wyrządzić krzywdę jemu lub komuś innemu w otoczeniu.
- Granice dotyczące przedmiotów:
To granice, które mają chronić przedmioty i nie pozwalają dziecku ich niszczyć lub używać w niewłaściwy lub niebezpieczny sposób.
- Granice dotyczące higieny:
Dotyczą zdrowia i higieny osobistej. Pomagają dziecku zrozumieć, dlaczego mycie rąk, dbanie o zęby i utrzymywanie czystości jest istotne oraz dlaczego nie bawimy się wodą z sedesu lub nie zjadamy pieluch etc.
- Granice dotyczące snu i jedzenia:
Regularny i odpowiednio długi sen jest kluczowy dla rozwoju dziecka. Stwórz rytuały i stałe zasady dotyczące zdrowych nawyków snu i odżywania. I pamiętaj to ty decydujesz o godzinie i miejscu spania twojego dziecka. To ty decydujesz, co dziecko je i co wkładasz do koszyka sklepowego.
Warunkiem niezbędnym jest postawa miłości i czułości:
- nie pouczaj i nie „naprawiaj” dziecka
- bądź kochający nie oceniający i karzący – postrzegaj granicę jako szansę na okazanie dziecku miłości i troski, ta granica ma je nauczyć jak ma zadbać o siebie, o innych i swoje otoczenie w przyszłości
- bądź konsekwentny – jest to kluczowe, musisz wiedzieć jakie są konkretne powody postawienia tej granicy i czy na pewno sprzyja ona zdrowiu i bezpieczeństwu dziecka. Pamiętaj, chodzi o naukę i wsparcie nie o krytykę i arbitralne pouczanie.
- bądź wytrwały – nawet jeżeli dziecko przez 45 min bije, gryzie, kopie i używa intensywnej energii bądź niewzruszony myśląc: „ Nie ma teraz nic ważniejszego niż stawianie tej granicy . Stawianie tej granicy to sposób na okazanie mojemu dziecku miłości i danie mu do zrozumienia co jest zdrowe, a co nie.”[1]
Jak skutecznie stawiać granice:
- wytłumacz dziecku powody postawienia granicy, wytłumacz dlaczego ją stawiasz i że ma ona na celu zapewnienie bezpieczeństwa a nie odbieranie kontroli
- upewnij się, że dziecko nie będzie mogło ponowić swojego poprzedniego działania – poprzez organizację otoczeniem we właściwy sposób, usunięcie przedmiotu lub ograniczenie dostępu do niego
- zaproponuj alternatywne rozwiązanie – poznaj, zrozum i uszanuj potrzeby dziecka, zastanów się co uzyskiwało robiąc daną rzecz lub zachowując się w określony sposób, zaproponuj mu alternatywę, bądź pomocny, okaż zrozumienie i zaproponuj wsparcie. W ten sposób zbudujesz więź i zaufanie, a nie tylko arbitralne i dyrektywne egzekwowanie postanowień.
- bądź konsekwentny – miej pewność swojej decyzji i przekonanie o jej słuszności. Dziecko może używać całego repertuaru środków werbalnych i niewerbalnych, aby zmienić twoją decyzję – krzyczeć, bić, kopać pluć, to jest jego sposób na sprawienie, abyś pozwolił mu robić to, co chce.
- Twoją rolą jest PRZETRWAĆ TO. DOTRWAĆ DO KOŃCA. ZACHOWAĆ SPOKÓJ I SWOBODĘ. Pomocna może być myśl proponowana prze Kate Wilde: „Nie ma dla mnie nic ważniejszego obecnie, niż stawianie tej granicy mojemu dziecku. Bez względu na to, jak długo to potrwa, ta granica przyda się mojemu dziecku w nauce. ” [2]
I na koniec pamiętaj, że każde dziecko jest w stanie zrozumieć i respektować granice. Bez względu na to w którym miejscu na spektrum się znajduje. A rolą dorosłych jest te granice postawić i nauczyć dziecko ich przestrzegania w jak najbardziej kochające i wspierający sposób.
Zapraszam do obejrzenia również mojej rolki na ten temat:
Powodzenia!
[1] Wilde Kate, Logistyka autyzmu, 2016, str.40
[2] Wilde Kate, Logistyka autyzmu, 2016, str.43
